Over rodineren...

Rhodiëren, of rodineren, wat is dat nu eigenlijk ?

Wie het artikel over vergulden heeft gelezen, weet al dat daarbij het laagje goud door middel van elektrolyse op het andere metaal wordt aangebracht.
Het goud wordt opgelost in een chemisch product, waardoor je een ‘goudbad’ krijgt. In dat goudbad zit een anode ; de gepolijste en ontvette juwelen worden aan een kathode bevestigd en in het bad gedompeld. Dan wordt het bad onder stroom gezet en zo hecht het ‘goud’ zich aan het andere metaal.

Wel, rhodium (of rodium) is een metaal, dat net zoals goud ook kan worden opgelost in een chemisch product, waardoor je in deze een ‘rodiumbad’ krijgt en je een juweel kan ‘rodineren’…
Op deze manier krijgt het juweel een diepe witzilveren glans.

Rodineren wordt standaard gedaan op wit goud, omdat ‘wit’ goud eigenlijk niet bestaat. Zuiver goud van 24 karaat is immers altijd geel. Bij het legeren naar 18 karaat komt er een verschillende mix van andere metalen bij naargelang de goudsmid rood, geel of wit goud wil, maar de meeste legeringen voor ‘wit’ goud geven nog altijd een lichte gele schijn.
Ongerodineerd wordt deze legering ook soms verkocht als 'champagne' goud...

Vroeger was wit goud ook echt wit, omdat er nikkel werd aan toegevoegd, maar dat is ondertussen verboden wegens risico op allergie. Wie nog oudere juwelen in wit goud heeft : deze bevatten hoogstwaarschijnlijk nog nikkel, en hoeven in dit geval niet gerodineerd te worden. Maar een laagje rodium kan eventueel wel helpen als u last heeft van nikkelallergie.

Ondertussen wordt wel blijvend gezocht naar een legering om wit goud ook ècht wit te krijgen, zonder dat er moet worden gerodineerd. Zo bestaat er o.a. een legering met palladium, wat eerder 'grijs' goud oplevert, en een legering 19kt 'wit' goud. Dit laatste zou het enige echte 'wit' goud zijn, maar bevat dan toch weer een minieme hoeveelheid nikkel...

Ook zilveren juwelen worden tegenwoordig vaak gerodineerd. Zilver is namelijk heel gevoelig voor oxidatie, en het laagje rodium houdt het juweel langer mooi glanzend. Opgelet : sommige zilveren juwelen worden verkocht als gerodineerd zilver, maar hebben een andere toplaag, die zwart wordt als het juweel bij een herstelling moet gesoldeerd worden !

Het spreekt vanzelf dat, net zoals het goudlaagje bij vergulde juwelen, ook het rodiumlaagje na een tijdje gaat afslijten. Hoe lang het laagje blijft zitten is afhankelijk van hoe vaak u een juweel draagt en hoe goed u er zorg voor draagt.
Tips voor een langere levensduur van uw juweel vindt u hier.

Is het laagje toch afgesleten, dan kunt u het juweel opnieuw laten rodineren. Ook juwelen in geel goud kunt u laten rodineren, voor een totaal nieuwe look !

Rodium is een zeldzaam metaal ; wereldwijd bedraagt de jaarlijkse productie nog geen 25 ton. Op de plaatsen waar het voorkomt is het veelal gemengd met platina, goud of palladium. Het scheiden hiervan is een ingewikkeld en duur proces. Een rodiumbad is dan ook niet goedkoop…
Vandaar dat witgouden juwelen vaak iets duurder zijn dan geel- of roodgouden. En vandaar ook dat juwelen in gerodineerd zilver duurder zijn dan blank zilver, of zilver dat behandeld is met een andere toplaag.

Er bestaat trouwens ook zoiets als een 'rutheniumbad', waarbij een gouden of zilveren juweel een laagje ruthenium krijgt. In dit bad krijgt het juweel een donkere antracietgrijze laag, waardoor je 'zwart' goud of zilver bekomt...

Op de foto ziet u een gerodineerde witgouden ring, naast een niet-gerodineerde.